Het ene litteken is het andere niet. Van verdikte rode littekens die trekken en jeuken tot littekens die alsmaar verder groeien, ze komen in alle soorten en maten voor. Bent u benieuwd of u een hypertrofisch, keloïd of atrofisch litteken heeft? Leer de verschillende littekens hier herkennen.

Wat is een litteken?

Als de huid beschadigd raakt en er een wond ontstaat, wil het lichaam dat zo snel mogelijk oplossen. Het gaat in rap tempo aan de slag om de wond te dichten. Daarmee wordt voorkomen dat er veel vochtverlies is en/of er bacteriën in de wond kunnen komen.

Oppervlakkige wonden genezen vaak zonder litteken. Maar bij diepere wonden functioneert het zogeheten zelfhelende vermogen van het lichaam niet meer. Daardoor heeft het lichaam moeite de huid dicht te krijgen.

Om de huid toch te dichten, maakt het lichaam een litteken. Dit stukje huid dicht de wond weliswaar, maar bezit niet de eigenschappen van gezonde huid. Daardoor is een litteken vaak stugger, donkerder en dikker. Ook kan het klachten geven als jeuk, verharding en verdikking.

Atrofisch litteken

Een atrofisch litteken ligt lager dan de omliggende huid. Het is dus een putje of deuk. Atrofie betekent letterlijk ‘verdunning’. Het zal u dus niet verrassen dat de huid van een atrofisch litteken dunner is dan de huid eromheen.

Het putje in de huid ontstaat doordat er tijdens de genezing niet genoeg littekenweefsel wordt aangemaakt. Dit type litteken is vaak wat kleiner. Het ontstaat bijvoorbeeld door ontstekingen, acné en bestraling. Een atrofisch litteken komt het meest voor op het gezicht.

Hypertrofisch litteken

Hypertrofie betekent ‘verdikking’ of ‘overmatige groei’. Bij een hypertrofisch litteken wordt tijdens de genezing te veel littekenweefsel aangemaakt. Daardoor ontstaat een verdikt, opvallend litteken. Dit kan jeuken en pijn doen.

Een hypertrofisch litteken is:

• Verdikt; het komt boven de huid uit
• Stug; de huid is minder soepel
• (Fel)rood
• (Ongeveer) net zo groot als de oorspronkelijke wond

Keloïd litteken

Een keloïd litteken is, net als een hypertrofische, een zogeheten ‘afwijkend’ litteken. Het is een woekerend litteken. Dat wil zeggen dat het groter groeit dan de oorspronkelijke wond.

Zonder behandeling blijft een keloïd litteken bovendien doorgroeien. Ook kan dit type litteken veel klachten geven. Denk aan jeuk, een trekkende huid en pijn.

Een keloïd litteken is:

• Verdikt; het komt boven de huid uit
• (Fel)rood of paars
• Glad
• Vaak glanzend

Litteken na brandwond

Ook een brandwond kan een litteken, of meerdere grote littekens opleveren. Er zijn veel verschillende soorten brandwonden. Zo kan een klein, specifiek stuk huid zijn aangedaan, maar ook een (veel) groter oppervlak.

De ernst van een brandwond wordt uitgedrukt in gradaties. Er zijn:

• Eerstegraads brandwonden: de huid is pijnlijk, rood, droog en soms opgezet. Er zit geen wond en de huid herstelt meestal binnen een paar dagen. Dit worden ook wel verbrandingen genoemd.
• Tweedegraads brandwonden: de huid is glanzend rood of roze, nat, soepel, pijnlijk en heeft blaren. Er zijn oppervlakkige en diepe tweedegraads brandwonden. Bij diepe tweedegraads brandwonden is de huid meer roodachtig/wit.
• Derdegraads brandwonden: de huid is wit, beige/bruin of zwart, droog, stug, leerachtig en nauwelijks pijnlijk.

Brandwondenlittekens kunnen ze na jaren nog klachten geven. Denk aan jeuk, een branderig gevoel, een trekkende huid of pijn. Ook kan de huid op de plek van het litteken verkleurd zijn.

Litteken behandelen

Dermatologie-winkel.nl heeft verschillende producten voor de verzorging en bescherming van littekens. De producten verminderen klachten en ondersteunen het herstel.

Bekijk producten voor littekens

Vraag als u twijfelt altijd aan uw arts wat de beste behandelmethode is voor uw litteken.