27 Jan 2025

Anale jeuk: klachten, oorzaken en behandeling

Last van jeuk aan je anus? Het is nog steeds een taboe, maar onnodig: heel veel mensen hebben last van jeuk tussen de billen. Vaak langdurig.

Anale jeuk is in veel gevallen chronisch. Gaat het bij jou ook niet vanzelf over? Dan moet je het waarschijnlijk behandelen. Het goede nieuws: de oplossing is meestal vrij eenvoudig. Je hoeft er dan niet eens voor naar je huisarts.

Hieronder bespreken we de klachten waarvan je (naast de jeuk) óók last kunt hebben. En wat de mogelijke oorzaken zijn. We sluiten af met de beste behandelingen tegen jeuk aan de anus.

De medische term is ‘peri-anale jeuk’. Dus als je huisarts deze woorden gebruikt, raak jij niet meer in de war.

Welke klachten horen bij jeuk aan de anus?

Jeuk
Bloed
Branderigheid
Irritatie
Pijn
Roodheid
Winderigheid

Bovenstaande klachten hoeven niet per se (tegelijkertijd) voor te komen bij anale jeuk. Maar ze wijzen vaak wel naar een specifiek oorzaak. Hieronder bespreken we de klachten iets uitgebreider, met de mogelijke oorzaken én oplossing erbij.

Jeuk

Deze klacht ligt natuurlijk voor de hand. Maar wanneer komt jeuk bij de anus het vaakst voor?

Allereerst: iedereen kan last hebben van jeuk tussen de billen. Zowel kinderen als volwassenen. Het is bijvoorbeeld bekend dat veel peuters deze klacht hebben.

Waarom vooral ’s avonds en ’s nachts jeuk?

Die vervelende anus-jeuk steekt vooral ’s avonds en ’s nachts de kop op. Daar is een verklaring voor: jeuk wordt vaak erger door warmte, wol en vocht. Niet gek dus, dat je er nét last van krijgt wanneer je lekker warm onder de wol ligt te zweten…

Dat is 1 van de redenen waarom het zo vervelend is: juist wanneer je wilt rusten, kan de jeuk je wakker houden. Dat geldt zéker ook voor kinderen, die niet goed snappen wat er aan de hand is. Ze kunnen dan hele onrustige nachten beleven – en de ouders dus ook.

Oorzaken van anusjeuk

De oorzaken voor de jeuk kunnen erg verschillen. Bij volwassenen heeft het vaak te maken met niet goed afdrogen, zweten of slecht ventilerend ondergoed. Bij kinderen gaat het vaak om niet goed afvegen (ontlasting blijft achter), te droge huid rondom de anus of wormpjes.

Zalf tegen jeuk

AnaMel anale huidzalf is speciaal ontwikkeld om de klachten van jeuk en andere anale ongemakken tegen te gaan. Het is gemaakt van zuivere honing en bevat géén hormonen of corticosteroïden. Het werkt jeukstillend, helpt wondjes sneller genezen en biedt antibacteriële bescherming.

[products=blog_anamel]

AnaMel eerst proberen? Dat kan!

Vraag een proefmonster aan

Bloed

Bloed gaat redelijk vaak samen met jeuk aan de anus. Meestal is het onschuldig: een anusscheurtje (fissuur) dat aan het bloeden is.

Ook kunnen aambeien wel eens bloeden.

AnaMel helpt bij beide oorzaken.

Branderigheid

De jeuk kan gepaard gaan met een branderig gevoel. Soms zit dit gevoel tegen pijn aan.

Branderigheid kan bij de meeste oorzaken van anale jeuk voorkomen.

AnaMel helpt tegen branderigheid.

Irritatie

Mensen met jeuk bij de anus noemen het ook vaak ‘irritatie bij de bilnaad’. Het is lastig om te bepalen waar de irritatie stopt en de jeuk begint.

Oorzaken van deze irritatie zijn bijvoorbeeld gebruik van vochtig toiletpapier, vocht dat achterblijft na een douche (door niet goed afdrogen) en zeep rondom de anus (waardoor de huid uitdroogt).

AnaMel helpt tegen irritatie bij/in de bilnaad.

Pijn

Pijn komt heel vaak voor bij jeuk aan de anus. Dit is ook niet gek: de oorzaken van jeuk veroorzaken ook pijn. Met name aambeien, anusscheurtjes of andere wondjes.

AnaMel helpt bij al deze oorzaken.

Roodheid

Wanneer de huid rondom de anus droog, geïrriteerd en stuk is, is die ook rood. Dus deze klacht is heel normaal bij anus-jeuk.

Meer lezen over rode bultjes op de billen.

Winderigheid

Heb je naast anus-jeuk ook last van winderigheid? Dan is de kans groot dat je last hebt van een schimmelinfectie, namelijk candida. Zeker als je een verstopping (obstipatie) en buikkrampen hebt, en een opgeblazen gevoel ervaart.

Candida kan ernstig zijn als het onbehandeld blijft. Dan kunnen er namelijk in het hele lichaam kolonisaties van de schimmel ontstaan. Dus als je dit herkent, ga dan naar de huisarts!

Wat zijn de oorzaken van anale jeuk?

'Waarom jeukt mijn kontgat?' Op die vraag zijn meerdere antwoorden mogelijk:

Aambeien
Afscheiding
Allergie
Antibiotica
Ziekte van Crohn
Darmklachten
Huidklachten
Overgang
Schimmel
Seksueel Overdraagbare Aandoening
Ontlasting
Stress
Suikerziekte
Tumor
Vocht
Voeding
Wasmiddel
Wondjes
Wormen
Zwangerschap en na de bevalling

De bovenstaande lijst is niet volledig. Misschien staat jouw oorzaak er niet tussen, maar dit zijn wel de meest voorkomende oorzaken. Hieronder bespreken we ze, met advies over wat je kunt doen.

Anale jeuk door aambeien

Aambeien veroorzaken vaak jeuk aan de anus (naast zwellingen en pijn). Maar anders dan gedacht wordt, hoeven beide niet altijd samen voor te komen.

Hoe ontstaat die jeuk? Aambeien zorgen ervoor dat de sluitspier niet meer goed afsluit. Zo kunnen dunne ontlasting en darmslijm rond de anus komen. Vervolgens raakt de huid eromheen geïrriteerd, met jeuk als gevolg.

Meer lezen over uitwendige aambeien: symptomen en behandelen.

Anale jeuk door afscheiding

Heb je veel last van vaginale afscheiding? Dan kan die afscheiding bij de anus komen. Als dit vocht lange tijd broeit, kan dat zorgen voor irritatie. En die irritatie leidt tot jeuk.

AnaMel helpt bij irritatie en jeuk bij de anus.

Anale jeuk door allergie

Allergie kan leiden tot anaal eczeem, en eczeem tot jeuk. Dus ben je bijvoorbeeld allergisch voor een bepaald zalfje? Of voor geparfumeerd, vochtig toiletpapier met alcohol? Dan kan dat de oorzaak van je jeuk zijn.

AnaMel helpt bij anaal eczeem.

Anale jeuk door antibiotica

Jeuk tussen je billen door antibiotica? Ja, dat kan. Want:

Antibiotica kunnen je bacteriële darmflora ontregelen en zo leiden tot een schimmelinfectie (zoals candida), irritatie van de anus of diarree. Diarree op zichzelf kan ook anale jeuk veroorzaken.

AnaMel helpt bij de bovengenoemde symptomen.

Anale jeuk door de Ziekte van Crohn

Hoe kan de Ziekte van Crohn leiden tot jeuk aan de anus? Op deze manier:

Incontinentie is een bekend symptoom van deze ziekte. Bij incontinentie kan urine rond de anus komen, zonder dat je het merkt. Als dit vocht niet weggeveegd wordt, gaat het broeien en irriteren. Wat jeuk tot gevolg kan hebben.

AnaMel helpt bij jeuk en irritatie als gevolg van Crohn.

Anale jeuk door darmklachten

Bij darmklachten hoort vaak diarree. Diarree is een bekende oorzaak van scheurtjes aan de endeldarm (ook wel: fissuren). Deze scheurtjes kunnen jeuk tot gevolg hebben.

Dus op deze manier kun je darmklachten zien als de ‘oorzaak’ van jeuk aan de anus.

AnaMel helpt bij scheurtjes rond de anus.

Anale jeuk door huidklachten

Heb je last van eczeem rond je anus, psoriasis inversa of andere huidklachten bij je anus? Dan is je huid vaak rood, droog en geïrriteerd. Met als bekend gevolg: jeuk.

Onderzoek goed wat de oorzaak is: bij eczeem is het vaak een allergische reactie op bijvoorbeeld bepaalde stoffen die in vochtig toiletpapier zitten (of in andere verzorgingsproducten).

Daarnaast is een veelvoorkomend probleem van psoriasis inversa een kloof in de huid van de bilspleet. Met hevige jeuk als bekend symptoom.

AnaMel helpt bij symptomen door huidklachten rond de anus.

Anale jeuk door de overgang

In de overgang kunnen vrouwen (vaak 's nachts) last krijgen van anus-jeuk. Hiervoor kunnen 2 redenen zijn:

Ten eerste: bij vrouwen in de overgang wordt de huid vaak droger. Dat kan overal jeuk veroorzaken, óók aan de anus.

Ten tweede: vrouwen in de overgang kunnen te maken krijgen met de huidaandoening lichen sclerosus (LS). Waarom dat zo is, is onduidelijk. Mogelijk heeft het te maken met een veranderende hormoonhuishouding.

Bij LS wordt de huid strak en wittig van kleur. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld ook kleine scheurtjes ontstaan. Die veroorzaken al snel jeuk. Hoewel LS meestal rond de schaamlippen zit, komt het ook voor rond de anus.

AnaMel helpt bij een droge huid rond de anus.

Anale jeuk door schimmel

Schimmels kunnen een jeukende anus veroorzaken. Vaak ontstaan die schimmelinfecties door niet goed afvegen na een wc-bezoek. Daarom komt dit relatief vaak voor bij kinderen, die dit nog moeten leren.

Een onbehandelde schimmel kan leiden tot candida. Bij mensen gaat het dan vaak om de variant ‘candida albicans’. Deze aandoening heeft anus-jeuk als een van de eerste symptomen.

Let op: candida kan ernstige gevolgen hebben wanneer een infectie niet behandeld wordt. Dan kan er in het hele lichaam kolonisatie van de schimmel ontstaan. Dus twijfel je hierover? Ga dan sowieso naar je huisarts!

Anale jeuk door een SOA (Seksueel Overdraagbare Aandoening)

Een SOA kan ook jeuk bij de anus tot gevolg hebben. Er zijn verschillende SOA’s waarbij dit het geval is:

Genitale wratten
Chlamydia
Syfilis
Gonorroe
Herpes
Hiv

Dus heb jij onveilig gevreeën en last gekregen van jeuk tussen je billen? Dan is het belangrijk om naar de dokter te gaan. Er bestaat namelijk een kans dat je een SOA hebt opgelopen.

Anale jeuk door ontlasting

Vooral bij kinderen is achtergebleven ontlasting vaak de oorzaak van anus-jeuk. Simpelweg doordat ze nog niet goed afvegen óf droogvegen na een wc-bezoek.

Maar ook bij volwassenen kan dit de jeuk veroorzaken. Bijvoorbeeld bij incontinentie of aambeien (die de sluitspier verzwakken).

Dus heb jij of je kind jeuk aan de anus na ontlasting? Let dan extra op bij het afvegen. Maar gebruik géén vochtig toiletpapier! Vocht kan óók de oorzaak zijn van de jeuk.

AnaMel helpt bij irritatie en jeuk door (achtergebleven) ontlasting.

Anale jeuk door stress

Er is een verband tussen anus-jeuk en stress. Vooral wanneer je veel stress hebt en het lang aanhoudt.

Het vervelende is dat jeuk ook stress verhoogt. Want wie continu jeuk ervaart, is vaak onrustig en slaapt slecht.

Dus heb je (veel) stress? Dan is het altijd belangrijk om hier iets aan te doen, jeuk of niet.

Anale jeuk door suikerziekte

Suikerziekte (diabetes) verhoogt de kans op infecties. Sommige van deze infecties kunnen jeuk aan de anus veroorzaken.

Een bekende infectie met jeuk tussen de billen als vroeg symptoom, is candida albicans. Een infectie van deze schimmel kan ernstige gevolgen hebben, dus wees hier op tijd bij!

Anale jeuk door een tumor

Soms wordt de jeuk veroorzaakt door anuskanker, oftewel een tumor bij je anus. Daar horen natuurlijk andere, specifieke symptomen bij:

Irritatie
Pijn
Helderrood bloedverlies
Vaker of juist minder vaak moeten poepen (terwijl er niets komt)
Een zwelling of zweer bij de anus

Herken je deze symptomen? Breng dan snel een bezoek aan je huisarts.

Anale jeuk door vocht

De oorzaak voor jeuk tussen de billen is vaak heel eenvoudig: vocht. Gebruik je bijvoorbeeld vochtig toiletpapier? Of droogt je kind zich niet goed af na een douche? Of blijft er ontlasting achter na een wc-bezoek? Zweet je veel of draag je een onderbroek die niet ventileert?

Allemaal redenen waarom het te vochtig kan zijn rond de anus. Dat kan gaan broeien en irriteren, en dus jeuken.

AnaMel helpt bij irritatie en jeuk door vocht tussen de billen.

Anale jeuk door voeding

Ja, er bestaat een relatie tussen jeuk aan de anus en voeding. Van de volgende voedingsmiddelen is dat bekend:

Gluten
Koffie
Chocolade
Bier (alcohol)
Noten
Pittig eten
Zuivel

Dus je zou kunnen proberen of het vermijden van deze middelen, ook je anus-jeuk vermindert.

Anale jeuk door wasmiddel

Wasmiddelen kunnen leiden tot jeuk tussen de billen. In dat geval ben je allergisch voor een bepaalde stof die erin zit.

De remedie is eenvoudig: probeer een wasmiddel waar zo min mogelijk chemische stoffen in zitten.

Anale jeuk door wondjes

Kleine wondjes rond de anus kunnen jeuk geven. De wondjes kunnen ontstaan door krabben of kleine scheurtjes. Scheurtjes ontstaan bijvoorbeeld bij obstipatie of diarree. (Zie ook ons artikel over anale fissuren.)

Meestal gaat dit gepaard met een klein beetje bloed, vooral bij het afvegen na de stoelgang. Dus maak je niet direct zorgen wanneer je rood ziet op je wc-papier. Maar twijfel je of wondjes de oorzaak zijn van het bloed? Ga dan naar je huisarts.

AnaMel helpt bij wondjes rond de anus.

Anale jeuk door wormen

In ontlasting kunnen kleine wormpjes voorkomen. Deze heten ook wel ‘aarsmaden’. Je kunt dit zelf controleren, door je ontlasting goed te bekijken.

Deze kleine wormpjes kunnen jeuk veroorzaken. Bovendien zijn ze heel besmettelijk, dus komen ze vaak voor. Zeker bij kinderen.

Goede hygiëne zorgt er meestal voor dat ze snel verdwijnen. En anders kun je bij de drogist een kuurtje mebendazol halen.

Anale jeuk door zwangerschap en na de bevalling

Jeuk aan de anus komt regelmatig voor tijdens zwangerschap én de bevalling. De reden: aambeien.

Aambeien ontstaan door druk op de anus. En dat is precies het geval tijdens de zwangerschap. Én tijdens het persen bij de bevalling.

Een bekend symptoom van aambeien is inderdaad: jeuk tussen de billen.

Lees verder over: uitwendige aambeien tijdens de zwangerschap én na de bevalling

Wat zijn goede behandelingen tegen jeuk aan de anus?

Goed, we kennen nu de klachten en oorzaken van anale jeuk. Wat te doen als je er last van hebt?

We beginnen met enkele algemene tips om de jeuk te bestrijden. Daarna gaan we in op effectieve behandelingen, die de jeuk (snel) kunnen verlichten.

Huismiddeltjes laten we achterwege. Er wordt bijvoorbeeld weleens gezegd dat kokosolie helpt, maar dit is niet bewezen. Ook homeopathie laten we buiten beschouwing.

Let op: ben je niet zeker over de oorzaak? Ben je bang dat het ernstiger is dan zelf behandelen kan oplossen? Ga dan voor de zekerheid altijd langs je huisarts, of de dermatoloog.

Tips tegen anale jeuk

Onderstaande tips kunnen al een groot verschil maken. Want vaak is de oorzaak slechte hygiëne, vocht of allergie. En dat zijn zaken die relatief makkelijk te vermijden zijn:

1. Zorg voor goede hygiëne
Aan de basis van anusjeuk ligt vaak slechte hygiëne. Slechte hygiëne kan leiden tot wormpjes, schimmels, irritatie, etc.

Met name bij kinderen moet hier goed op gelet worden.

Dat betekent dus: houd de anusstreek schoon, veeg goed af na een toiletbezoek en was je handen voor én na.

2. Gebruik geen vochtig toiletpapier
Vochtig toiletpapier bevat allerlei toegevoegde stoffen. Stoffen waar je allergisch voor kunt zijn. Of die vocht kunnen achterlaten.

In beide gevallen gaat je huid irriteren, met jeuk als gevolg.

Het beste is gewoon droog wc-papier. Je kunt dit desnoods wat vochtig maken, zolang je daarna ervoor zorgt dat de huid rondom de anus goed droog is. Doe dit bij voorkeur door te deppen in plaats van te vegen. Vegen kan leiden tot schuren, wat weer tot irritatie en jeuk kan leiden.

3. Gebruik geen zeep
Je anus wassen met zeep is geen goed idee. Zeep kan irriteren en je huid uitdrogen.

Irritatie en droogte hebben jeuk tot gevolg. En/of kunnen je jeukklachten verergeren.

Dus zorg ervoor dat dit gebied daarmee niet in contact komt. Gebruik gewoon water, dat is goed genoeg.

4. Draag geen te strakke kleding
Ondergoed dat te strak zit, zorgt ervoor dat er weinig ventilatie is. Als je dan bijvoorbeeld gaat zweten, kan het anusgebied vochtig blijven en gaan broeien. Ook kan de huid dan niet goed ademen.

Daarnaast kan strak ondergoed gaan schuren, met irritatie als gevolg.

Beide situaties kunnen tot jeuk bij de anus leiden.

Ondergoed (en andere kleding) dat losser zit, is voor bovenstaande problemen dé oplossing.

5. Probeer niet te krabben!
Dit is het lastigste: krabben vermijden. Want krabben geeft misschien wel directe verlichting, maar leidt daarna alleen maar tot meer irritatie en roodheid. En dus tot meer anus-jeuk.

De verleiding is groot, maar probeer dus niet te krabben!

6. Behandel met een effectieve zalf

Meestal ontstaat anale jeuk door irritatie en beschadiging. Als dat ook bij jou het geval is, maakt een goede zalf een heel groot verschil.

De peri-anale zalf AnaMel, is ontwikkeld met behulp van wetenschappers van Universiteit Wageningen. Daardoor heeft de zalf de volgende, bewezen eigenschappen:

Ontstekingsremmend
Wondhelend
Antibacteriële bescherming

Vanwege deze eigenschappen wordt de zalf aanbevolen door dermatologen.

AnaMel helpt bij:

Jeuk of eczeem rondom de anus (bijvoorbeeld als gevolg van aambeien, incontinentie of luiereczeem)
Geïrriteerde of schrale huid rondom de anus
Oppervlakkige en geïnfecteerde wondjes rondom de anus
Anale fissuren (anuskloofjes)
Klachten door aambeien

De zalf is goedgekeurd voor alle leeftijden, dus óók voor je baby of peuter.

Kortom: heb jij jeuk aan je anus (die maar niet overgaat) en/of wil je snelle verlichting? Probeer:

[products=blog_anamel]