Je kunt het in je thee druppelen, op je brood smeren, verwerken in allerlei gerechten en… gebruiken om allerlei lichamelijke klachten te verminderen of verhelpen. Honing kan prima als medicijn dienen voor huidklachten en wonden, zegt Tineke Creemers, fabrikant van zuivere, ook wel medicinale, honing. Tenminste, als je de juiste honing gebruikt. Vijf vragen over zuivere honing.

1. Hoe kwam u op het idee van zuivere honing?

“Het idee komt vanuit mijn tijd bij de Wageningen Universiteit. Daar werkte ik aan de processen van bloemontwikkeling. Ik was geïnteresseerd in de nectariën, onderdelen van de bloem die nectar produceren, waar honing van gemaakt wordt. Via literatuur kwam ik erachter dat honing wondhelende eigenschappen heeft. Daardoor dacht ik: wat nou als we honing zouden kunnen maken die heel geschikt is voor wondheling?”

2. Wat is zuivere honing dan precies?

“Honing die op een bepaalde manier is gestandaardiseerd. Dat betekent dat factoren die zorgen voor de wondhelende werking voldoende aanwezig zijn. De factoren die wij daarbij belangrijk vinden zijn vooral een hoog enzymgehalte en een lage pH. Een hoog enzymgehalte bereik je door gezonde honingbijenvolken bij geschikte bloemen, met genoeg nectar van een goede soort, te plaatsen. Daardoor produceren de bijen zelf de enzymen, zoals het glucoseoxidase-enzym. Doordat ze enzymen toevoegen aan de nectar, krijgt de honing ook een lage pH-waarde.

De honing moet verder constant van samenstelling zijn wat betreft suikers en watergehalte. Bovendien moet hij vrij zijn van allerlei residuen, zoals landbouwbestrijdingsmiddelen, antibiotica, bijenmedicijnen en zware metalen. De honing wordt dus gemaakt in een schoon gebied. Landbouwgebieden en dergelijke vallen af. Bovendien wordt alle honing die we gebruiken uitgebreid getest op alle residuen die je maar kunt bedenken. Die moeten óf helemaal afwezig zijn, of op een zeer laag niveau zitten.”

3. Als je een zo zuiver mogelijke honing hebt gemaakt, waar is die dan goed voor?

“In honing zitten antioxidanten. Die spelen een rol bij het tot rust brengen van de huid. De lage pH zorgt dat er een goed milieu is voor de huid, zodat hij goed kan helen. Dit is bijvoorbeeld goed bij een rode of verbrande huid. Honingzalven werken hiertegen.

Daarnaast heeft honing verschillende functies bij het behandelen van wonden. Door het suikergehalte wordt wondvocht aangetrokken. Je krijgt een vochtig wondmilieu, waardoor een wond sneller heelt. Door de lage pH in zuivere honing kunnen bepaalde bacteriën minder goed groeien. De meeste infectiebacteriën kunnen niet goed tegen een lage pH. Een honingzalf biedt dus antibacteriële bescherming. Daarnaast is er nog het glucoseoxidase-enzym, dat is voor ons heel belangrijk. Dit enzym produceert heel kleine hoeveelheden waterstofperoxide. Dat beschermt de wond tegen infecties.

Producten met pure honing, zoals wondverbanden, kunnen worden gebruikt voor doorligwonden, diabetische wonden, ernstige wonden dus. Honingzalven hebben een wat lager honinggehalte, maar bevorderen de conditie van de huid en slijmvliezen. Ze zijn geschikt voor oppervlakkige wonden en andere huidproblemen. Denk aan geïrriteerde neusslijmvliezen, korstjes in de neus, anale kloofjes, aambeien en problemen als eczeem.”

4. Ik kan dus niet gewoon een pot honing uit de supermarkt op mijn huid smeren?

“Dat kan wel, maar standaard zit hier niet zo’n hoog enzymgehalte in als in zuivere honing. Het gehalte is over het algemeen zelfs heel laag, omdat de meeste honingtypes behoorlijk verwarmd worden voordat ze de pot in gaan. Daardoor gaan de enzymen kapot. Bij zuivere honing gebeurt dit niet.

Je kunt zuivere honing trouwens ook gewoon eten. Naar congressen neem ik vaak een paar tubes pure honing mee en vraag ik mensen om te proeven. Dat vinden ze dan toch spannend. Terwijl er bijna geen zuiverdere honing is. Hij smaakt echt prima, maar het is wel een beetje dure honing om zo op je boterham te smeren.”

5. Je had het net over een antibacteriële bescherming. Er zijn meer producten die dit bieden, zoals antibiotica. Wat is het verschil met zuivere honing?

“Wij zeggen altijd: vervang antibiotica door zuivere honing. Die twee hebben een ander mechanisme. Een antibioticum is vaak heel specifiek gericht tegen bepaalde bacteriën en grijpt in op de vorming van de celwand van een bacterie. Daar kan de bacterie een trucje op verzinnen, waarbij hij de celwand net op een andere manier maakt. Zo ontstaat resistentie.

Zuivere honing breekt de celwand helemaal open. Daar kan een bacterie niks tegen doen. Er is tot nu toe dus ook nog geen resistentie bekend van zuivere honing. Het is een langdurig proces om mensen hiervan te overtuigen. Er is veel scepsis tegen, omdat honing als alternatief wordt gezien. De werking van zuivere honing is wetenschappelijk bewezen, maar antibiotica zijn zo ingeburgerd. Wel zie ik dat het besef dat zuivere honing werkt groeit. Steeds meer mensen raken ervan overtuigd.”

De fabrikant van onze zuivere honing

Tineke Creemers was als wetenschapper verbonden aan de Wageningen Universiteit. Samen met Willen Jan Bosma is ze oprichter en directeur van Bfactory. Dit is de fabrikant van de zuivere honing die dermatologie-winkel.nl gebruikt in haar producten.

Het bedrijf maakt zuivere honing die gebruikt wordt in (medische) verzorgingsproducten. Enkele producten die met deze honing worden gemaakt zijn DerMel, OtoMel, AnaMel, NasuMel en RhinoBlock.